İsrail ve Hamas çıkmaza girerken Gazze'de ateşkes tehlikede

Gazze'deki ateşkesin ikinci aşamasının sınanması konusunda her zaman şüphe vardı; şimdi ise başlaması gereken anda ölmüş gibi görünüyor.

Savaşın bölgeye geri döneceği, Filistinlilerin acılarını derinleştireceği ve Hamas'ın elinde kalan rehinelerin hayatlarını tehdit edeceği endişesi artıyor.

ABD tarafından desteklenen İsrail, anlaşmanın ilk aşamasının 1 Mart Cumartesi günü sona ermesinin ardından artık yeni bir anlaşmanın gündeme gelmesi gerektiğini ve Hamas bu yeni versiyonu kabul edene kadar Gazze'ye tüm insani yardımları durdurduğunu söylüyor.

Kahire bu açıklamayı sert bir dille "açık bir ihlal" olarak değerlendirdi. ABD ile birlikte bu süreçte arabulucu rolü oynayan Mısır ve Katar, İsrail'i "gıdayı bir silah olarak kullanarak" uluslararası insani hukuku ihlal etmekle suçladı. Anlaşma şartlarına göre, hayati önemdeki insani yardım taşıyan 600 kamyonun her gün Gazze'ye girmesi gerekiyordu ve altı haftalık ilk aşamada çok sayıda kamyon Gazze'ye giriş yaptı. İnsani yardım kuruluşlarının yanı sıra, diğer Arap devletlerinden de yüksek sesli eleştiriler geldi:

Gazze'nin yeniden inşasına yönelik salı günkü acil Arap zirvesi için Kahire'ye giden BM Genel Sekreteri António Guterres, yardımların "derhal" yeniden başlatılması çağrısında bulundu. Genel Sekreter "Tüm tarafları düşmanlıkların yeniden başlamasını önlemek için her türlü çabayı göstermeye" çağırdı.

19 Ocak'ta yürürlüğe giren Gazze ateşkes anlaşması uyarınca İsrail'in askerlerini Mısır-Gazze sınırı boyunca uzanan Philadelphi koridorundan bu hafta çekmesi ve savaşı sona erdirmesi, kalan tüm rehinelerin geri verilmesi ve karşılığında daha fazla Filistinli mahkumun serbest bırakılması için müzakereleri yoğunlaştırması gerekiyordu. Ancak İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, ABD Elçisi Steve Witkoff'un yeni bir planla geldiğini söylüyor. Witkoff henüz teklifini açıklamadı ama Netanyahu ateşkesin ilk aşamasının Ramazan ayını ve Yahudi Hamursuz Bayramını kapsayacak şekilde 50 gün daha uzatılacağını ve müzakerelere devam edileceğini söyledi. Netanyahu'ya göre Hamas bunun karşılığında kalan rehinelerin yarısını derhal serbest bırakacak. İsrail 59 kişinin hala esir tutulduğunu ve "24 kadarının" hayatta olduğuna inanıldığını söylüyor. Pazartesi günü Hamas bu ani değişimi "[İsrail'in] anlaşmadan kaçmak ve ikinci aşama için müzakerelere girmekten kaçınmak için yaptığı bir girişim" olarak kınadı.

Arap liderler Trump'ın Gazze vizyonuna alternatif olacak 53 milyar dolarlık planı onayladı:

Arap liderler, Mısır'ın başkenti Kahire'de düzenlenen acil zirvede ABD Başkanı Donald Trump'ın ülkesinin "Gazze'yi devralması" ve bölgede yaşayan iki milyondan fazla Filistinlinin yerinden edilmesi fikrine alternatif oluşturacak 53 milyar dolarlık yeniden inşa planı üzerinde uzlaştı. Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebul Gayt saatler süren zirveden sonra "Mısır planı şu anda bir Arap planı oldu" dedi. Gayt, Başkan Donald Trump'ın fikirlerine özellikle değinmeden, "Arapların duruşu gönüllü ya da zorunlu herhangi bir nüfus tahliyesini reddetmek" dedi. Mısır, planları detaylı bir şekilde anlatan ve yeşil mahallelerle, büyük kamu binalarını gösteren 91 sayfalık bir broşür yayımladı. Amaç, ABD'nin Gazze için "Orta Doğu'nun Rivierası" diye adlandırılan ve dünyayı şoke eden planlarına alternatif oluşturmak.

Gazze'nin yeniden inşası için sunulan bu yeni Arap planında üç aşama öngörülüyor. Altı ay sürmesi düşünülen ve erken yeniden toparlanma diye adlandırılan ilk aşamada büyük miktarlardaki enkazın ve patlamamış mühimmatın temizlenmesi planlanıyor. Devamındaki iki aşamanın da birkaç yıl sürmesi bekleniyor. Bu sürede sayıları 1,5 milyonu bulan yerlerinden edilmiş Filistinliler geçici konteynerlerde barındırılacak. Kuşe kağıda basılı, parlak broşürdeki fotoğraflarda bu konteynerler, çevre düzenlemesi yapılmış, güzel görünen yerlere konumlandırılmış.

Başkan Trump ise "Neden taşınmak istemesinler ki?" diye merak etmeye devam ediyor. Gazze'yi bir "yıkım alanı" diye tanımlaması, bölgenin nasıl bir enkaza dönüştüğünü gösteriyor. BM, Gazze'deki hanelerin yüzde 90'ının hasarlı olduğunu ya da tamamen yok edildiğini söylüyor. Okullardan, hastanelere, kanalizasyon sisteminden, elektrik hatlarına hayatı yaşamaya değer kılan her şey yıkılmış halde.

ABD Başkanı, kendisine ait sosyal medya platformu Truth Social'da yayınladığı, yapay zekayla oluşturulan "altın Gazze" videosuyla fikirlerinden duyulan şoku ve öfkeyi derinleştirmişti. Videoda Trump'ın bir heykeli görülüyor, yakın müttefiki Elon Musk sahilde atıştırmalıklar yiyor ve Binyamin Netanyahu'yla birlikte güneşleniyorlardı.

Mısır Dışişleri Bakanlığı'nın Kahire'de yaptığı plan sunumuna katılan Batılı bir diplomat "Akıllarında Başkan Trump vardı. Çok parlak ve iyi hazırlanmıştı" diyor. Kahire'nin planlarının birçok uzmandan destek aldığı söyleniyor-sürdürülebilirlikte Dünya Bankası'ndan, oteller konusunda da Dubai'den uzmanlar.

Küllerinden yükselen, Hiroşima, Beyrut ve Berlin gibi kent örnekleri var. Planlarda aynı zamanda Mısır'ın kendi "Yeni Kahire" projesinden de etkiler var.

Amerikan Başkanı fikirlerine kimseyi "zorlamayacağını" söylese de "işleyecek tek planın" kendisininki olduğunu öne sürüyor. Şimdi, kendi planlarının işe yarayacak tek plan olduğunu kanıtlama sırası Arap ülkeleri ve müttefiklerinde.

ABD Başkanı Donald Trump'tan Hamas'a 'son uyarı': 'Rehineleri şimdi serbest bırakın':

ABD Başkanı Donald Trump, çarşamba günü yayınladığı bir sosyal medya gönderisinde, 15 ayı aşkın süredir Gazze'de tutulan rehinelerin serbest bırakılması için Hamas'a 'son uyarıda' bulundu. Gazze'de tutulan ABD rehinelerinin serbest bırakılmasını güvence altına almak için Hamas ile gizli görüşmeler yaparak uzun süredir devam eden diplomatik bir tabuyu yıktığını söylerken, Başkan Donald Trump Filistinli militan grubun uymaması halinde "cehennemle cezalandırılacağı" uyarısında bulundu. Sahibi olduğu Truth Social platformunda yayınladığı gönderide Trump, "Tüm rehineleri şimdi, daha sonra değil, şimdi serbest bırakın ve öldürdüğünüz tüm insanların cansız bedenlerini derhal geri verin," ifadeleriyle Hamas'a seslendi. "Yoksa sizin için her şey biter." "Sadece hasta ve sapkın insanlar cesetleri saklar ve siz hastalıklı ve sapkınsınız," diye ekledi.

Beyaz Saray, ABD rehine işleri elçisi Adam Boehler'in Hamas ile doğrudan görüşme yetkisine sahip olduğunu, görüşmeler hakkında soru sorulduğunda, ABD'nin terörist örgütler olarak nitelediği gruplarla müzakere etmeme yönündeki on yıllardır uygulanan politikayı bozduğunu söyledi.

İsrail'e Hamas ile mücadelede ihtiyaç duyduğu "her şeyi" göndereceğini taahhüt eden ABD Başkanı, "Eğer dediklerimi yapmazsanız tek bir üyeniz bile güvende olmayacak," ifadelerini kullandı. Hamas yönetimine "son şans" olarak Gazze'den ayrılmayı sunarken, bölgede yaşayan iki milyon insana şu şekilde seslendi: "Güzel bir gelecek sizi bekliyor ama rehineler teslim edilmediği sürece öleceksiniz."

Son bölümde tekrar gruba çağrıda bulunan Trump, "Rehineleri şimdi serbest bırakın, yoksa çok kötü olacak," notunu düştü.

Gazze sakinleri Trump'ın Hamas'a verdiği "son uyarıya" tepki gösterdi:

 "Yok etmeye ne kaldı ki?" Gazze’deki Filistinliler, ABD Başkanı Donald Trump'ın, İsrail'de esir tutulanların derhal serbest bırakılmaması durumunda Hamas'ın "cehennemle karşılaşacağını" söylediği ve gruba "son uyarı" olarak nitelendirdiği uyarıyı geçiştirdi.

KAYNAKÇA:

• BBC. (2025) ‘İsrail ve Hamas çıkmaza girerken Gazze'de ateşkes tehlikede’

Erişim: https://www.bbc.com

• BBC. (2025) ‘Arap liderler Trump'ın Gazze vizyonuna alternatif olacak 53 milyar dolarlık planı onayladı.’

Erişim: https://www.bbc.com

• Euro News ve Reuters. (2025) ‘ABD Başkanı Donald Trump'tan Hamas'a 'son uyarı': 'Rehineleri şimdi serbest bırakın'’

Erişim: https://tr.euronews.com  / Erişim: https://www.reuters.com

• Al Jazeera English. (2025) ‘Gaza residents react to Trump’s ‘last warning’ to Hamas’

Erişim: https://www.aljazeera.com