BM uzmanları İsrail'i Gazze'de cinsel şiddet ve 'soykırım eylemleri' yapmakla suçluyor

“Birleşmiş Milletler (BM) uzmanları İsrail'i Filistinlilere giderek artan bir şekilde cinsel ve cinsiyete dayalı şiddet kullanmakla, doğumhane ve üreme sağlığı tesislerini sistematik olarak yok ederek "soykırım eylemleri" gerçekleştirmekle suçladı.”

BM İnsan Hakları Konseyi tarafından talep edilerek hazırlanan yeni bir raporda, Gazze savaşının başından bu yana Gazze ve işgal altındaki Batı Şeria'da tecavüz de dahil olmak üzere şiddet uygulandığı iddia ediliyor.

Ayrıca Gazze'deki doğumhanelerin ve bir üreme sağlığı kliniğindeki embriyoların imha edilmesinin, belirli bir gruptaki doğumları engelleme stratejisinin bir göstergesi olabileceğini söylüyor. Bu da soykırımın yasal tanımlarından biri.

İsrail, "asılsız" olarak değerlendirdiği bu iddiaları "kesinlikle reddettiğini" söyledi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu İnsan Hakları Konseyi'ni "antisemitist, çürümüş, teröristleri destekleyen ve konuyla alakasız bir kurum" olarak nitelendirdi. İşgal Altındaki Filistin Toprakları Hakkında Bağımsız Uluslararası Soruşturma Komisyonu, BM İnsan Hakları Konseyi tarafından 2021 yılında uluslararası insani ve insan hakları hukukunun iddia edilen ihlallerini araştırmak üzere kuruldu.

Üç üyeli komisyon, yeni raporunun, bu hafta başında Cenevre'de düzenlenen iki günlük duruşmalarında konuşan cinsel ve üreme şiddeti mağdurları ve tanıklarının ifadelerine, doğrulanmış fotoğraf ve video görüntülerine, sivil toplum ve kadın hakları örgütlerinden alınan bilgilere dayandığını söyledi.

Komisyon başkanı, Güney Afrikalı eski BM insan hakları şefi Navi Pillay, toplanan kanıtların "cinsel ve cinsiyete dayalı şiddette elim bir artışı" ortaya koyduğunu söyledi. İsrail'in bunları, Filistinlileri "terörize etmek ve kendi kaderini tayin haklarını baltalayan bir baskı sistemini sürdürmek" için kullandığını iddia etti.

Raporda, zorla kamusal alanda soyma ve çıplaklık, tecavüz tehditleri de dahil olmak üzere cinsel taciz ve cinsel saldırı gibi belirli cinsel ve cinsiyete dayalı şiddet biçimlerinin "İsrail Güvenlik Güçleri'nin Filistinlilere yönelik standart çalışma prosedürlerinin bir parçası olduğu" belirtiliyor.

Tecavüz ve cinsel organlara yönelik şiddet de dahil olmak üzere diğer şiddet biçimlerinin "ya açık emirler altında ya da İsrail'in en üst düzey sivil ve askeri liderliğinin örtük teşvikiyle" işlendiği iddia ediliyor.

Raporda komutanlardan veya üst düzey yetkililerden gelen açık emirlere dair örnekler sunulmuyor. Ancak geçen yıl Sde Teiman Askeri Üssü'nde bir Filistinli tutukluya ağır şekilde kötü muamele etmekle suçlanan askerleri savunan İsrailli bakanların ifadelerine yer veriliyor.

Avustralyalı bir insan hakları avukatı olan Komisyon üyesi Chris Sidoti BBC'ye, "Cinsel şiddet artık o kadar yaygın ki, yalnızca sistematik olarak kabul edilebilir. Bu, bireylerin rastgele eylemlerinin ötesine geçti."

İsrail, Gazzeli tutuklulara yönelik yaygın kötü muamele ve işkence iddialarını reddederek, uluslararası hukuk standartlarına tam olarak bağlı olduğunu vurguladı.

Raporda, komisyonun ayrıca İsrail güçlerinin Gazze'deki 17 aylık savaş sırasında cinsel ve üreme sağlığı tesislerini sistematik olarak tahrip ettiği belirtiliyor.

Kadınların ve kız çocuklarının, üreme sağlığı hizmetlerine erişimi engelleyen İsrail yetkilileri tarafından dayatılan koşullar nedeniyle hamilelik ve doğumla ilgili komplikasyonlardan öldüğü ve bunların insanlığa karşı işlenen imha suçuna denk geldiği belirtiliyor. Komisyon ayrıca, İsrail yetkililerinin, doğum hastaneleri ve hastanelerin doğumhaneleri ile Gazze'nin ana tüp bebek kliniği (El-Basma) dahil olmak üzere cinsel ve üreme sağlığı tesislerinin "sistematik olarak tahrip edilmesi" yoluyla "Gazze'deki Filistinlilerin bir grup olarak üreme kapasitelerini kısmen tahrip ettiğini" iddia ediyor.

ABD ve İsrail Filistinlileri Gazze'den Doğu Afrika'ya yerinden etmek istiyor: 

Associated Press haber ajansı tarafından aktarılan ABD ve İsrailli yetkililere göre, ABD ve İsrail, Filistinlilerin Gazze'den Sudan, Somali ve ayrılıkçı Somaliland bölgesine zorla yerinden edilmesini üç Doğu Afrika hükümetiyle görüştü. Cuma günkü raporda, Sudan'dan gelen yetkililerin ABD'den gelen işveri reddettiğini iddia ederken, Somali ve Somaliland'dan yetkililer AP'ye herhangi bir temastan habersiz olduklarını söyledi. Gizli bir diplomatik girişimi tartışmak için anonimlik şartıyla konuşan ABD ve İsrailli yetkililer, Somali ve Somaliland ile temasları doğrularken, ABD'li yetkililer Sudan'ı da doğruladı. Çabaların ne kadar ilerleme kaydettiğinin veya tartışmaların hangi düzeyde gerçekleştiğinin belirsiz olduğunu söylediler. Gelişme, ABD Başkanı Donald Trump'ın Filistinlileri zorla yerinden etme ve Gazze Şeridi'ni "ele geçirme" fikrini gündeme getirmesinden bir aydan fazla bir süre sonra geldi. Filistinliler ve Orta Doğu ülkeleri tarafından şiddetle reddedildi ve birçoğu bunu etnik temizlik olarak nitelendirdi. İsrail'in tartışmalarda başı çektiğini söyleyen ABD'li yetkililere göre, Trump'ın Gazze planını Netanyahu'nun yanında gündeme getirmesinden günler sonra geçen ay ABD ve İsrail'den üç potansiyel varış noktasına ayrı bir sosyal yardım başladı. ABD veya İsrail'den gelen rapora hemen bir tepki gelmedi. Ancak Filistinlilerin "gönüllü" göçü olarak adlandırdığı şeyin uzun süredir savunucusu olan İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, bu hafta İsrail'in onları alacak ülkeleri belirlemek için çalıştığını söyledi. Ayrıca İsrail'in Savunma Bakanlığı bünyesinde "çok büyük bir göç departmanı" hazırladığını söyledi.

Kırmızı Çizgi: Doha Lisansüstü Çalışmalar Enstitüsü'nde doçent olan Tamer Qarmout, El Cezire'ye Filistinlilerin zorla yerinden edilmesinin "geçilmemesi gereken kırmızı bir çizgi" olduğunu söyledi. Dünyanın dört bir yanındaki hükümetlerin "çirkin" teklifi durdurma sorumluluğuna sahip olduğunu ve "bu senaryoların hiçbirinde İsrail ile ilişki kurmamaları gerektiğini", özellikle de Filistinlilerin "çoğu sömürge miraslarıyla mücadele etmeye devam eden" Afrika ülkelerine yerinden edilmesini söyledi."Sudan ve Somali, sömürge mirası nedeniyle hala savaşlar tarafından harap ediliyor. Onlar [İsrail hükümeti] ifşa edilmeli ve bir utanç listesine alınmalı," diye ekledi Qarmou.

Hamas yetkilisi, Trump'ın Gazzelileri yerinden etme çağrısında bariz geri çekilmesini memnuniyetle karşıladı:

Hamas sözcüsü Hazem Qassem çarşamba günü ABD'yi karşıladı. Başkan Donald Trump'ın Filistinlilerin Gazze'den kalıcı olarak yerinden edilmesi önerisinden açıkça geri çekilmesi, onu "aşırı Siyonist sağ" vizyonuna uyum sağlamaktan kaçınmaya çağırıyor. Hamas yetkilisinin açıklaması, Trump'ın çarşamba günü Beyaz Saray'da İrlanda Başbakanı Micheál Martin ile yaptığı bir toplantı sırasında bir soruya yanıt olarak "kimsenin Gazze'den Filistinlileri kovmadığını" söylemesinin ardından geldi. Qassem açıklamada, "ABD Başkanı Trump'ın açıklamaları Gazze Şeridi halkını yerinden etme fikrinden bir geri çekilmeyi temsil ediyorsa, memnuniyetle karşılanıyorlar" dedi. "Biz (Hamas), İsrail işgalini ateşkes anlaşmalarının tüm şartlarını uygulamaya zorlayarak bu pozisyonun güçlendirilmesini istiyoruz." Geçen ay Trump, daha önce yerleşimdeki Filistinlilerin kalıcı olarak yerinden edilmesi gerektiğini öne sürdükten sonra, İsrail'in son 17 aydaki askeri saldırısının on binlerce kişinin öldüğü Gazze'yi ABD'yi ele geçirmesini önerdi. Pazar günü, Hamas liderinin siyasi danışmanı Taher Al-Nono, geçen hafta Katar'ın başkentinde Washington ile Gazze'de militan grup tarafından tutulan bir Amerikan-İsrail çifte vatandaşının serbest bırakılmasına odaklanan benzeri görülmemiş, doğrudan görüşmeleri doğruladı. Hamas liderleri ile ABD'li rehine müzakerecisi Adam Boehler arasındaki toplantılarda, İsrail-Gazze savaşını sona erdirmeyi amaçlayan aşamalı anlaşmanın uygulanmasının nasıl anlaşılacağını da tartıştığını da sözlerine ekledi.İsrail ve Hamas Cumartesi günü, arabulucular Ocak ayında başlayan 42 günlük ateşkesi uzatmak için görüşmelere devam ederken, ateşkes müzakerelerinin bir sonraki aşamasına hazırlandıklarının sinyalini verdi. Bir Hamas heyeti son iki gün içinde Mısırlı arabulucularla bir araya geldi ve ateşkesin bir sonraki aşamasını müzakere etmeye hazır olduğunu yeniden teyit etti. İsrail, ateşkes görüşmeleri için pazartesi günü Doha'ya müzakereciler gönderdi. 

Sudan, ABD'nin Trump'ın Gazze planı kapsamında Filistinlileri kabul etmeyi tartışma talebini reddetti.

Sudanlı yetkililer, Donald Trump'ın bölgeyi "Akdeniz'de Riviera"ya dönüştürme planı kapsamında Gazze'den yerinden edilmiş Filistinlilerin alınmasını tartışma talebini reddettiklerini söylediler.

Associated Press'in haberine göre, ABD ve İsrail, yerinden edilmiş Filistinlileri yeniden yerleştirmek için Sudan, Somali ve Somaliland'daki yetkililerle temasa geçti. Temaslar, her iki ülkenin de uluslararası öfkeye ve büyük pratik zorluklara rağmen Trump'ın önerisini ilerletmeye kararlı olduğunu veya en azından planı, düşmanlıklar nihayet sona erdiğinde bölgedeki diğer aktörleri Gazze için kendi fikirlerini ortaya çıkarmaya zorlamak için kullandığını öne sürdü.

Savaştan zarar görmüş Sudan'dan iki yetkili, Associated Press'e Trump yönetiminin Filistinlileri kabul etmek için ordu liderliğindeki hükümete yaklaştığını doğruladı.Her iki yetkili de Sudan hükümetinin bu fikri reddettiğini söyledi. Bir yetkili, "Bu öneri hemen reddedildi," dedi. "Kimse bu konuyu bir daha açmadı." Trump'ın planına göre, Gazze'nin 2 milyondan fazla sakini, üst düzey bir "uluslararası" eğlence ve iş destinasyonu olarak büyük bir yeniden inşaya izin vermek için kalıcı olarak yerinden edilecekti. Uzmanlar, herhangi bir zorla yeniden yerleşimin uluslararası hukuka göre yasa dışı olduğunu söyledi. Uluslararası hukuk uzmanları Guardian'a, Gazze'deki insani kriz göz önüne alındığında, bu tür herhangi bir göçün yasa dışı olabileceğini ve potansiyel olarak bir savaş suçu oluşturabileceğini söyledi.

BM ve hak gruplarına göre Sudan, 2020'de İsrail ile diplomatik ilişkileri normalleştirmeyi kabul eden dört Abraham anlaşması ülkesi arasındaydı, ancak etnik olarak motive edilmiş öldürme ve tecavüz de dahil olmak üzere yaygın zulümlerle işaretlenen bir iç savaşa neredeyse hemen daldı. Görünüşe göre çok az Filistinli'nin böylesine güvencesiz bir devlete taşınmaya istekli olacağının farkında olan ABD yetkilileri, önemli bir ABD müttefiki olan Birleşik Arap Emirlikleri tarafından 

desteklenen RSF'ye karşı mücadelesinde orduya yardım teklifi de dahil olmak üzere Sudan hükümetine bir dizi teşvik sunarak herhangi bir anlaşmayı tatlandırmaya çalıştılar. Teklif kabul edilirse, ABD'nin savaş suçlarıyla suçladığı bir tarafı desteklemesi ve Vladimir Putin'in Amerika'nın Ukrayna'da ateşkes önerisini düşündüğü bir zamanda çatışmada Rusya ile aynı tarafa katılması anlamına gelirdi.

İfşatlardan önce Sudan, dünyanın en kötü insani kriziyle başa çıkan bir ülkede Filistinlileri yeniden yerleştirmeye yönelik herhangi bir girişimde bulunmayacağını zaten belirtmişti. Sudan ordusunun başkanı ve fiili cumhurbaşkanı General Abdel Fattah el-Burhan - ABD yaptırımlarına konu - geçen hafta Kahire'de düzenlenen bir zirvede, ülkesinin "kardeş Filistinlileri herhangi bir gerekçe veya isim altında topraklarından aktarmayı" amaçlayan herhangi bir planı "ketegorik olarak reddettiğini" söyledi.

KAYNAKÇA:

• BBC. (2025) “UN experts accuse Israel of committing sexual violence and 'genocide acts' in Gaza.”                                                                                                  

        Erişim: https://www.bbc.com

• Al Jazeera English. (2025) “US, Israel want to displace Palestinians from Gaza to East Africa.”                                                                                                                

         Erişim: https://www.aljazeera.com

• Reuters. (2025) “Hamas official welcomes Trump’s apparent retreat on call to displace Gazans.”                                                                                                                             

  Erişim: https://www.reuters.com

• The Guardin. (2025) “Sudan rejects US request to discuss taking in Palestinians under Trump’s Gaza plan.”                                                                                                     

 Erişim: https://www.theguardian.com